Het sociaal domein is versnipperd in regio’s. Jeugdzorg is ingedeeld in 42 regio’s. Maatschappelijke opvang & beschermd wonen in 44 regio’s. Veilig Thuis bestaat dan weer uit 26 regio’s. En dan hebben we natuurlijk ook nog 352 gemeenten, met hun wijkteams, sinds de transitie per 1 januari 2015. En nu wordt er in opdracht van de VNG, de ministeries van Justitie en Veiligheid en Volksgezondheid, Welzijn en Sport gewerkt aan een toekomstscenario van een nieuwe inrichting voor de Nederlandse jeugd- en gezinsbescherming. De reden? De huidige keten-inrichting is ingewikkeld.

Reorganisatie niet zinvol

Het is maar zeer de vraag of een landelijke reorganisatie soelaas gaat bieden. Je kan natuurlijk ook ‘gewoon’ over je organisatiemuur kijken en op zoek gaan naar de samenwerking. ‘Boundary spanning’ zoals Williams (2002) dat noemt. Dat vergt “professionals met het vermogen om zich op en over de grenzen van de eigen organisatie te begeven en op die manier organisaties met elkaar te verbinden”. Ik herinner me nog dat ik, het was begin jaren negentig, in de jeugdzorg begon. De jeugdzorg was in 29 regio’s ingedeeld: ik was actief in regio Twente. Vervolgens kwam de provinciale jeugdzorg: dat was te groots en daar zijn we met z’n allen weer op teruggekomen. Toen de gemeentes verantwoordelijk werden bleek al snel dat het te fijnmazig verdeeld was. Nu zie je dat gemeentes meer en meer samenwerken. Eigenlijk zijn we nauwelijks verder gekomen, we zijn weer daar waar we 20 jaar geleden waren. Zoek het niet in centraliseren of decentraliseren. Zoek het niet in reorganiseren. Maar laat de hulpverleners gewoon hun werk doen en zorg voor minder (re)organisatie en besteed die tijd aan realisatie!

Het sociaal domein in praktijk

Stel je de volgende situatie voor: Pieter, 15 jaar oud, woonachtig in Hattem loopt vast. Hij wordt geholpen via jeugdzorg in de regio Midden IJssel/Oost Veluwe. Zijn moeder is in behandeling bij de vrouwenopvang regio Zwolle. Zijn oudere zus is bekend bij het wijkteam van de gemeente Hattem. Er komt een signaal bij Veilig Thuis Noord- en Oost-Gelderland terecht. Een onoverzichtelijke situatie… Ga er maar aanstaan als je als professional de samenwerking moet zoeken!

De kern? Probeer het niet weer beter te maken door nieuwe indelingen die leiden tot onduidelijkheid. Dat leidt tot verlies van tijd en budget als middelen die ook voor cliënten ingezet had kunnen worden. Minder reorganiseren, meer realiseren. Dát is wat mij betreft het devies.